In een gezond systeem is diepe slaap een logisch gevolg van vermoeidheid. Er zijn echter veel mensen die zich moe voelen maar niet kunnen slapen. Je zenuwstelsel kan zo overprikkeld en verward zijn dat het niet de rust vindt om in slaap te vallen en door te slapen. Er zijn ook veel mensen die niet kunnen slapen wanneer ze vroeg op moeten.
Een goede nachtrust is één van de belangrijkste ingrediënten voor een goede gezondheid. In dit artikel leggen we uit welke soorten moeheid er bestaan en waardoor ze ontstaan. Als je oververmoeid bent dan kun je te moe zijn om te slapen. We kijken door welke oorzaken veel mensen slecht slapen en geven dan tips om je slaap te verbeteren.
Soorten moeheid
Als je geregeld klaarwakker in bed ligt terwijl je doodmoe bent, dan weet je hoe vervelend dit is. Voor mensen met chronische slaapproblemen is het normaal om te moe te zijn om te slapen. Op zo’n moment heeft het lichaam enorm veel achterstallig werk te doen en is de geest overprikkeld. Je hebt dan dringend rust nodig maar kunt niet genoeg ontspannen om in slaap te vallen.
Fysieke vermoeidheid
Lichamelijke (fysieke) vermoeidheid ontstaat wanneer je bepaalde spieren, botten of gewrichten teveel of verkeerd gebruikt. Hoe moe je wordt van een activiteit is afhankelijk van hoe fit je bent. Sommige mensen kunnen zonder problemen een berg beklimmen, terwijl anderen er dagen lang spierpijn van hebben. Als je iets doet wat ver boven je normale activiteit ligt dan kun je fysiek oververmoeid raken.
Mentale vermoeidheid
Heb je wel eens het gevoel dat er zoveel gedachten door je hoofd spoken dat er niets productiefs meer uitkomt? Op zo’n moment zijn je hersencellen zo oververmoeid dat ze geen onderscheid meer kunnen maken tussen random gedachten en impulsen en doelgerichte processen. Dit overkomt mensen die dagelijks urenlang hun hoofd breken over belangrijke of complexe vraagstukken die absoluut opgelost moeten worden. Het kan echter ook gebeuren wanneer je simpelweg teveel bezig bent met het organiseren van je leven.
Emotionele vermoeidheid
Als je veel te verwerken hebt op emotioneel gebied dan kan dat onwijs veel energie kosten. Veel mensen maken zich zorgen over een situatie in hun leven. Zij piekeren over bijvoorbeeld hun financiële situatie, een moeilijke relatie, een ongelukkig kind of andere aangrijpende situaties. Als je die situaties niet los kunt laten dan kan dat zorgen voor emotionele moeheid. Mensen die dat ervaren kunnen niet goed slapen omdat hun systeem zoveel heftige emoties moet verwerken.
Kies jij ook voor een verzwaringsdeken?
Niet kunnen slapen oorzaken
Mensen die fysiek, mentaal of emotioneel (over)vermoeid zijn kunnen ’s avonds vaak niet slapen. Daardoor zijn ze overdag moe, maar dat helpt vaak niet bij een goede nachtrust. Een basisbegrip van de manier waarop ons zenuwstelsel werkt helpt om te begrijpen wat er mis gaat.
Ons systeem werkt volgens gewoonten
Je onderbewuste stuurt allerlei processen aan in je lichaam en geest. Het zorgt ervoor dat je eten verteerd wordt, je bloed wordt rondgepompt en het afval dat je spieren produceren wordt opgeruimd. Dit onderbewuste werkt volgens feedbackpatronen in je zenuwstelsel. Zo krijg je de neiging om in te ademen wanneer de hoeveelheid CO2 in je bloed boven een bepaalde waarde komt.
Onregelmatige leefgewoontes en stress zorgen voor verwarring
Deze natuurlijke patronen worden vormgegeven door leefgewoontes. Als je bijvoorbeeld een tijdje in de natuur leeft zonder contact met de buitenwereld, dan wordt je vanzelf moe als het donker wordt en begint je lichaam te ontwaken met het eerste licht. Onregelmatige leefgewoontes en stress ondermijnen deze patronen waardoor je systeem op een gegeven moment niet meer weet wat logisch is.
De stressreactie
Wanneer ons zenuwstelsel stress waarneemt, dan gaat het in vluchten of vechten modus. In die situatie zijn een heleboel processen ineens niet meer belangrijk want je zenuwstelsel wil eerst de stressvolle situatie overleven. Daardoor worden allerlei normale processen aan de kant gezet en staan je spieren en zintuigen op scherp.
De gevolgen van deze reactie
Bij mensen die teveel stress ervaren lopen onder andere de schoonmaakwerkzaamheden van het lichaam en de spijsvertering bijna altijd achter de feiten aan. In hun zenuwstelsel ontstaat een stresspatroon dat steeds makkelijker actief wordt. Bij hen kan iets kleins – zoals angst om slecht te slapen of piekeren over problemen – een stressreactie veroorzaken. Dan staan hun zenuwen weer op scherp, bonst hun hart veel te snel en kunnen ze niet slapen.
Kies jij ook voor een verzwaringsdeken?
Fysieke oorzaken
Beweging is goed voor onze gezondheid, maar het is wel belangrijk om je spieren gematigd te trainen. Wanneer je een fysieke inspanning levert waar je lichaam niet aan gewend is, dan krijg je spierpijn. Dat is een teken dat je spieren zoveel melkzuur hebben geproduceerd dat je lijf het niet goed kan afvoeren. Om deze afvalstoffen op te ruimen en de spieren te herstellen is veel energie nodig.
Mensen die geregeld en gematigd sporten slapen beter. Wanneer je lichaam teveel bewogen heeft kan het echter gebeuren dat je doodmoe in bed gaat liggen maar niet kunt slapen. In dat geval moet je lichaam nog teveel doen om helemaal tot rust te komen. Je kunt ook moeite hebben om in slaap te komen door pijn in je rug, nek of schouders. Dat komt meestal doordat je houding niet goed is en je teveel spanning in je lijf hebt.
Mentale oorzaken
Er zijn heel veel mensen die niet goed kunnen slapen omdat ze mentaal oververmoeid zijn. Zij liggen dan ’s avonds in bed nog alle gebeurtenissen van de dag te overdenken. De gewoonte om over alles na te denken zorgt er bij hen voor dat ze ook alvast gaan nadenken over wat ze morgen allemaal moeten doen – en volgende week en volgend jaar. Deze gedachtensoep voelt vermoeid aan maar voorkomt dat je rustig in slaap valt.
Emotionele oorzaken
Wanneer we sterke emoties ervaren worden er allerlei neurotransmitters afgevuurd die vervolgens weer invloed hebben op de productie van hormonen. Deze stofjes kunnen ervoor zorgen dat je de hele tijd van alles voelt en denkt waar je praktisch niets aan hebt. Dat is heel vermoeiend en aan het einde van de dag voel je je uitgeput. Deze oververmoeidheid veroorzaakt echter ook weer emoties en gevoelens waardoor je vaak helemaal niet meer lekker kunt slapen.
Niet kunnen slapen als je vroeg op moet
Slaapangst is een andere oorzaak die vaak voor slaapproblemen zorgt. Mensen die last hebben van slaapangst kunnen niet slapen wanneer ze weten dat ze vroeg op moeten staan. Zij zijn bang dat ze door de wekker heen slapen en daardoor hun verantwoordelijkheden niet kunnen nakomen. De zorgen over het vroege opstaan triggeren hun stressreactie waardoor ze helemaal niet meer in slaap kunnen komen.
Als je niet kunt slapen als je vroeg op moet dan moet je uiteindelijk vermoeid opstaan. Dat helpt natuurlijk ook niet bij het nakomen van verplichtingen. Daarom is het belangrijk om maatregelen te nemen waardoor je toch gerust kunt gaan slapen. Je kunt bijvoorbeeld meerdere wekkers zetten, waarvan er een aantal niet binnen handbereik liggen. Zo zorg je ervoor dat je niet in halfslaap je wekker uitzet.
Tips om in slaap te komen
Er zijn een heleboel tips die je kunnen helpen om je slaap te verbeteren. Het is bijvoorbeeld geen probleem als je af en toe vijf wekkers zet wanneer je abnormaal vroeg op moet staan. Over het algemeen is het echter verstandig om jezelf aan te wennen om direct op te staan wanneer de wekker gaat. Zo train je het onderbewuste om niet in een halfslaap te blijven en heb je uiteindelijk die vier extra wekkers niet meer nodig.
Kies jij ook voor een verzwaringsdeken?
Een vast slaapritme
Een regelmatig en gezond slaapritme is het belangrijkste ingrediënt voor een goede nachtrust.
Om dit te installeren moet je elke dag op een vaste tijd de wekker zetten en dan ook opstaan. Je wordt dan binnen een paar dagen vanzelf moe rond de tijd dat je naar bed moet gaan om uitgerust wakker te worden.
Door een uur voor je bedtijd voorbereidingen te treffen kun je het makkelijker maken om op tijd in slaap te vallen.
Gezonde leefgewoonten
Slapen gaat het best als je precies moe genoeg bent en je lichaam alle voedingsstoffen heeft gekregen die het nodig heeft. Dat betekent dat je gedurende de dag je spieren het beste een tijdje kunt gebruiken zonder oververmoeid te raken. Een lichte yogasessie of een andere vorm van ontspannen bewegen is altijd goed. Datzelfde geldt ook voor je hersenen. Daarvoor is het belangrijk dat je stressniveau onder een bepaalde grens blijft. Als het je niet lukt om dit zelf voor elkaar te krijgen, dan kan een psycholoog je daarbij helpen.
Jezelf voorbereiden op het slapen
Veel mensen zijn een beetje verslaafd aan de adrenaline en cortisol die gepaard gaan met een stressreactie. Deze stofjes zorgen ervoor dat je zintuiglijke prikkels en gedachten heftig waargenomen worden. Het geeft een gevoel van doeltreffendheid en controle. Als deze staat normaal wordt, dan willen je gedachten en emoties helemaal niet meer gaan slapen. Ze willen dan namelijk de controle over het lichaam en je ervaringswereld niet meer opgeven.
Je kunt je nachtrust aanzienlijk verbeteren door ervoor te zorgen dat je systeem zo vaak mogelijk uit de vechten of vluchten modus komt. Dat is vooral belangrijk in de uren voor je in bed kruipt. Je wilt stimulerende middelen – zoals koffie en suiker – vermijden. Ook activiteiten die het zenuwstelsel erg prikkelen – zoals intens sporten, (spannende) series/films kijken en heftige discussies – kun je beter uitstellen tot morgen.
Zoek de ontspanning op
In de tijd voor je naar bed gaat kun je jezelf op de slaap voorbereiden. Dat doe je door bijvoorbeeld het licht alvast te dimmen. Een ontspannend muziekje of boek, gemakkelijk zittende kleding en een warm bad kunnen ook helpen. Daarnaast kunnen ontspanningsoefeningen zoals yoga, meditatie, en ademhalingsoefeningen je op een bewuste manier in ontspanning brengen.
Een fijne slaapomgeving
Je zenuwstelsel kan zich het best ontspannen in een rustige, comfortabele en veilige omgeving. Daarom is het belangrijk dat je slaapkamer helemaal donker kan worden en er geen verstorende geluiden doordringen. Zorg er ook voor dat je in een aangenaam bed slaapt waar je lichaam zich helemaal kan laten vallen.
Een verzwaringsdeken kalmeert het zenuwstelsel
Miljoenen mensen worden geholpen bij het ontspannen door een verzwaringsdeken. Het gewicht van deze deken geeft je het gevoel dat je een knuffel krijgt. De evenredige druk die het geeft herinnert je zenuwstelsel aan de tijd dat je nog veilig, warm en geborgen in de baarmoeder van je moeder zat. Dat gevoel zorgt ervoor dat prikkels en gedachten minder scherp worden waargenomen en je makkelijker kunt ontspannen.
Kies jij ook voor een verzwaringsdeken?
Slaapmiddelen
Er zijn een heleboel hulpmiddelen op de markt die je kunt gebruiken om makkelijker in slaap te vallen. Voor sommige mensen is een verzwaringsdeken of een warme kruik genoeg. Anderen gebruiken natuurlijke middeltjes zoals valeriaan of CBD om in slaap te vallen. Als niets anders werkt, dan kunt je met de dokter overleggen of het verstandig is om een sterker farmaceutisch slaapmiddel te nemen.
Conclusie
Oververmoeidheid kan leiden tot een slechte nachtrust. Dat komt doordat een oververmoeid lichaam en een overprikkelde geest moeilijk tot rust kunnen komen. Er zijn veel mensen die ’s avonds niet kunnen slapen hoewel ze overdag erg moe zijn. Ook angst om niet wakker te worden als je vroeg op moet staan kan slaapproblemen veroorzaken.
Je kunt van alles doen om je lichaam, geest en emoties te helpen bij het ontspannen. Een gezonde levensstijl en een vast slaapritme zijn de belangrijkste ingrediënten voor een goede nachtrust. Daarnaast kun je jezelf voorbereiden op het slapen door middel van ontspanningsoefeningen en een rustgevende omgeving. Een zwaartedeken, goed bed en aangename slaapkamer helpen je vervolgens om snel in slaap te vallen.
Interessant artikel! Ik slaap de laatste tijd niet goed en dit heeft me echt geholpen .
Wat zijn de prijzen van de verzwaringsdeken van jullie? En kan ik deze ook in de zomer gebruiken?
Bedankt voor het artikel.